215. Λέανδρος Πολενάκης: Σαντορίνη

Ο Ηράκλειτος επισκέπτεται τη Σαντορίνη

Πυρός τροπαί
το δειλινό,
τι χρώματα
τον διεκδικούσαν!
Λιμός και κόρος
έπιναν
τον χάλυβα
της μέρας.
Εταλαντεύθη
ως εκκρεμές
προτού δοθεί
στο απόλυτον.
Μεταμορφώθη αυτός'
ο κόσμος, όχι.

από Το Δέντρο, τχ. 52
Απρίλιος 1990
*
Φωτ: boomsbeat.com

214. Αντώνης Δ. Σκιαθάς: Σέριφος

Στη Σέριφο

Όταν ο καμπανάρης έλυσε
την άλυσο
της εκκλησιάς,

γυαλόπετρα αρμένιζε
ολάνθιστη λεβάντα.

από το βιβλίο του Αντώνη Δ. Σκιαθά ποιήματα - Περίληψη 1983-2006
Εκδότης: Γιάννης Πικραμένος, 2006
*
φωτ: dorkas-serifos.gr

213. Γιώργος Δανιήλ: Κέα (Τζια)

Τζιώτικο, ΙΙ

Χαϊδεύουν οι θάμνοι
αγγυλώνοντας
και το στεγάδι
από σχιστόλιθους
και κλαδιά
γίνεται κάποτε
ουρανός
ερωτικής
παστάδας.

Αυτά φαντάστηκα
την ώρα που,
ροβολώντας
για το μουσείο,
είδα να κατεβαίνουν
στο δροσερό καλντερίμι
«νύμφες» και «κένταυροι».

από το Πλανόδιον, τχ. 7
Καλοκαίρι 1988
(αρχείο ΕΚΕΒΙ)
*
Φωτ: Κέα, Βουρκάρι - του χρήστη Chobe, από το dpgr.gr (Digital Photography.gr)

212. Hjalmar Gullberg: Σούνιο

Σούνιο

H θάλασσα είναι δω, η πηγή της νιότης, η κοιτίδα,
της Αφροδίτης, της Σαπφώς το μνήμα.
Τη Μεσόγειο ποτέ, των θαλασσών τη θάλασσα,
με πιο στρωτό, πιο αστραφτερό δεν είδες κύμα.

Σαν μια λύρα στημένη αντίκρυ στο Αρχιπέλαγο
του θείου ναού τα ερείπια λαμπυρίζουν'
σειρά οι κολώνες λιοπερίχυτες
την παναιώνια μελωδία της θάλασσας τονίζουν.

Περαστικέ με το καράβι, ξένε, της μαρμάρινης
λύρας τη μουσική ν' ακούσεις στάσου.
Παντού στον κόσμο γύρο αντίκρυσες χαλάσματα—
τόσο ώμορφο κανένα σαν αυτό μπροστά σου.

Τριγύρα στο βωμό του θεού της θάλασσας
πια μήτε αλαλαγμοί χαράς και μήτε θρήνοι.
Εννιά κολώνες μοναχά, το θρύλο του
για να θυμίζουν, έχουν απομείνει.

—Να 'ταν και σένα το έργο, που απ' το χάραμα
αργά ως που πέφτει η νύχτα πάνω σου έχεις κάνει,
σα λύρα αντίκρυ στων καιρών τους ουρανούς να υψώνεται,
όταν και συ και ο θεός σου θα 'χετε πια πεθάνει.

Γιάλμαρ Γκούλμπεργκ

Μετάφραση: Ιωάννης Θ. Κακριδής (1901-1992)

από την παγκόσμιο ανθολογία ποιήσεως, τμ. Α'
Εκδόσεις: Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1953
*
φωτ: 10best.com

211. Γιώργος Βέης: Βουλιαγμένη

Εννέα για τον δρόμο
1

Στο κλίμα αυτής της παραθαλάσσιας μέρας
κατοικώ μόνιμα, ένας πιστός

με τα χρόνια έμαθα να ξεχωρίζω
το πράσινο του νεφρίτη
από το χρώμα που παίρνει ξαφνικά το νερό
στην άκρη του ονείρου, δεύτερο λιμανάκι, στη Βουλιαγμένη,
διαυγές όσο το απόγευμα ενός σονέτου
του Πετράρχη.

από την Νέα Εστία, τχ. 1772
Νοέμβριος 2004
*
Φωτ: worldmapz

210. Στέλλα Αλεξοπούλου: Παλαιό Φάληρο

Μουσών, Παλαιό Φάληρο

Παράλληλος της Ποσειδώνος, η Μουσών κείται
διαστήματα γαλανά, κυανά κηπάρια σε παράλιες πολυκατοικίες
μικρά εικονίσματα κυκλοτερή ιστορώντας βίους θαλασσινούς
λες κι οι μούσες φτιάχνονται μπρος σ' ενάλιους καθρέφτες

...στο βάθος ένα ιστιοφόρο λευκό με την βαρκούλα του,
καταμεσίς ο φοίνικας προβαίνοντας στο γαλανό
του αιθέρα θόλο αχανές καταλαμπόμενο.
Θάλασσα και ουρανός ένα, μικρές κουκίδες λευκές,

λουόμενοι μ' άσπρα καπελάκια, κατεσπαρμένοι στα κύματα,
καπνός ανεβαίνοντας νωχελικός, μουτζούρα παιδική
φορτηγίδων που φουμάρουν περιμένοντας έναν μέγα λογοθέτη.
Έτσι σαν αίθουσα καθρεπτών περίλαμπρη ανοίγεται

η Μουσών χορεύοντας μ' έναν άγνωστο βασιλιά
έκπτωτο από καιρό ή μήπως επιτέλους γυρίσαν τ' αγόρια
που οι Γερμανοί φεύγοντας κρέμασαν στα δένδρα της Ποσειδώνος
και τώρα που κόπηκαν τα δένδρα αποσύρθηκαν εδώ

πιο μέσα, που είναι πιο ήσυχα, μακριά από τη βουή
της λεωφόρου και της ιστορίας, εδώ που τους βλέπουμε
σαν περιπατητές που έχασαν ή τελικά βρήκαν το δρόμο;
Μακριά από την οδύνη, μ' άσπρα καπελάκια

ενίοτε επιστρέφουν αι γενεαί πάσαι καταλαμπόμενες,
κούροι μ' αδιόρατο χαμόγελο, βυθισμένοι στον αφρό
τ' ονείρου, στήθος που τους αναπαύει στοργικά
για να τους ανταποδώσει στο πέλαγος γυμνούς λουόμενους.

Πατήματα στην άμμο, αυλάκι δυτών πολύ μακριά
σαν ανάσα κρατημένη επί μακρόν οδυνηρά
κάτω από την πίεση πολλών υδάτων
αναδύεται γέλιο ατελείωτο, κύματα φαληριόωντα,

χάρη διασώζουσα, καρδιοβαστάζουσα.

Ιούνιος - Σεπτέμβριος 1993

από το Πλανόδιον, τχ. 22
Οκτώβριος 1995
(αρχείο ΕΚΕΒΙ)
*
Φωτ: Έθνος.gr

209. Ιωάννης Καμπούρογλους: Αθήνα - Φιλοπάππου

Το Μνημείον του Φιλοπάππου

Όταν ο ήλιος σβύνη πεια κι'αρχίζη το σκοτάδι,
από τους στύλους του Διός, που κάθουμαι το βράδυ,
θωρώ στο λόφο του εκεί ολόρθο το μνημείο
του Φιλοπάππου, σαν βαρύ, ακίνητο στοιχείο ...
Σαν σχήμ' ανθρώπου φαίνεται, μεγάλο, που απομένει
απ' τους αρχαίους χρόνους του, με κεφαλή σκυμμένη,
να βλέπει, αχ! το τι ήτανε, τι χάθηκε απ' εμπρός του,
νεκρός, που ούτε να ταφή τον άφηκε ο καιρός του,
και να κυττάζη, φάντασμα, κι' ακόμα να κυττάζη
πως ο καιρός και τους ναούς και τους θεούς αλλάζει,
και ν' απορή πώς σβύστηκε και ν' απορή πώς μένει
ο τόσος κόσμος, που ποτέ δεν ήτο να πεθαίνη,
και όμως τόσο ερείπιο τού σώζεται ακόμα
κι' αφού η αθανασία του ετρίφτηκε στο χώμα!

Τι πόνος εις τη σκοτεινιά μού φαίνεται, τί πόνος,
εκείνος ο κατάδικος να στέκετ' εκεί μόνος,
αμίλητος, αστένακτος, να βλέπη κάθε βράδυ
τι χάθηκε, τι απόμεινε στης νύκτας το σκοτάδι.

από την Λύρα - Ανθολογία της Νεωτέρας Ελληνικής Ποιήσεως
Εκδόσεις: Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1910
Ανατύπωση: Δαμιανός - Δωδώνη, 1998
*
φωτ: του diojan από το Panoramio

208. Παύλος Νιρβάνας: Αθήνα - Παρθενών

Χειμωνιάτικη ζωγραφιά

Σκοτεινιασμένος ο ουρανός στον Παρθενώνα γέρνει,
τον μαύρο θόλο κάτασπρες κολώνες τον στηρίζουν,
μέσα στη μπόρα η αστραπή ανάερα φίδια σπέρνει
κ' οι κεραυνοί τον χαιρετούν χωρίς να τον εγγίζουν.

από την Λύρα - Ανθολογία της Νεωτέρας Ελληνικής Ποιήσεως
Εκδόσεις: Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1910
Ανατύπωση: Δαμιανός - Δωδώνη, 1998
*
φωτ: από το nbc news (σελ.16)

207. Αλέξανδρος Μπάρας: Αθήνα - Ωδείον Ηρώδου του Αττικού

Ωδείον Ηρώδου του Αττικού

Κύπελλο παλιό λησμονημένο
στα κράσπεδα της Ακροπόλεως,
συντηρημένη υπομονή
της αττικής καμίνου,
καταφυγή της γλαύκας,
κρύπτη για το χλομόλιθο της πανσελήνου,

λάλον ερείπιο, γήρας μουσικό!

από το βιβλίο Αλέξανδρος Μπάρας - Μια παρουσίαση από τον Γιώργο Βέη
Εκδόσεις: Γαβριηλίδης ("εκ νέου"), 2004
*
φωτ: από το blog Triantafyllou Giorgos Architect

206. Στέφανος Μπεκατώρος: Αθήνα – Οδός Κυδαθηναίων

Οδός Κυδαθηναίων

Ημείς μεν στεινωπόν ανεπλέομεν γοόωντες
                                            Οδύσσεια, μ 234

Ο αρχαίος βράχος πέτρινο καράβι
στον ουρανό.

Σήμερα είδες το ήμερο
                                              γαλάζιο
αχνό να αναδύεται από τη μολυβένια
στάχτη του χειμώνα
                                        και το πέτρινο
σώμα
            μ' ένα μικρό κομμάτι
από κολόνα
                        ευρύστερνο μπαλκόνι να γίνεται
στο νεοκλασικό του δρόμου-
                                                       προέκτασή του
στο χρόνο.
                      Όχι αυταπάτες-κρατάει
καλά ο χορός της ευτέλειας.
                                                      Ακούγονται
καθαρά οι αντίλαλοι
                                         που αποστήθισαν
την ύβρη και το ψέμμα.
                                               Ο άνθρωπος
είναι πάντα τυφλός
                                       κι εσύ μέχρι απελπισίας
έρημος στον ασυνάρτητο αυτό τόπο.
Εδώ στο δρόμο
                               που έδιωξε τις μηχανές
για να αργοπορήσει πάλι
                                                   ο διαβάτης
στέκεσαι άναυδος
                                     απέναντι
                                                        για να σώσεις
μια εικόνα:
                      αυτό το βράχο

αρχαίο καράβι αναπλέοντας
το χρόνο.

από το Πλανόδιον, τχ. 7
Καλοκαίρι 1988
(αρχείο ΕΚΕΒΙ)
*
Φωτ: The Archit Error

205. Γεώργιος Σουρής: Αθήνα - Στύλοι Ολυμπίου Διός

Στους στύλους

Βαριά εξαπλωμένος εις του Διός τους στύλους
σαν θεριακλής Σουλτάνος το ναργιλέ ρουφώ,
κοιτάζω πότε πότε και τους ανεμομύλους,
και πότε μ' ένα κι άλλο καταφιλοσοφώ.
Στ' αριστερό μου χέρι στηρίζω το κεφάλι,
κ' εις ρεμβασμούς και σκέψεις αφήνομαι και πάλι.

Ω! πόσοι δοξασμένοι επέρασαν αιώνες!
Πόσοι σ' αυτό το μέρος δεν ήρθαν θεριακλήδες!
Και πόσους τάχα τούτες οι θαυμαστές κολώνες
έως αυτήν την ώρα δεν είδαν καφετζήδες!
Πόσοι εκ των Ελλήνων εδώ των νεωτέρων
εσκέφθησαν πολλάκις του έθνους το συμφέρον!

Ω! πόσοι δοξασμένοι επέρασαν αιώνες
από τού Περικλέους μέχρι της εποχής μου!
Κι ορθές ακόμη στέκουν εμπρός μου οι κολώνες,
αντί να πέσουν όλες κατά της κεφαλής μου.
Στέκουν ορθές να βλέπουν επάνω τα ουράνια
και κάτω του κυρίου Δαμασκηνού τα μπάνια.

Ω! σεις παλιές κολώνες, αμέσως γκρεμιστείτε!
Μη βλέπετε το αίσχος αυτών των νέων χρόνων...
Κι αν στέκεσθε ολόρθες ποτέ σας δεν θα δείτε
πολεμιστάς και νίκας αρχαίων Μαραθώνων.
Δεν θα ιδείτε δόξαν και Περικλή κανένα,
θα βλέπετε μονάχα τον καφετζή κ' εμένα.

Κ' ενώ ρεμβάζω έτσι μετά του εαυτού μου
και βλέπω παρακάτω το κάθε κυπαρίσσι,
δεν ξέρω μια ιδέα πως έρχεται στο νου μου,
πως ημπορεί καμιά κολώνα να γλιστρήσει
ωσάν κι αυτή την άλλη, που έπεσε μια μέρα,
και παίρνω το μαρκούτσι και πάω παραπέρα.

από την Βασική Βιβλιοθήκη, τόμος 23ος
Εκδόσεις: Αετός, 1954
*
φωτ: από το blog Πιγκουίνος

204. Τέλλος Άγρας: Αθήνα - Οδός Σκουφά

Οδός Σκουφά

Τριαντάφυλλα τα σύννεφα,
στο μάκρος στην οδός—Σκουφά,
και μενεξέδες το βουνό,
ψηλά, το μεσημεριανό.

Δουλειά δεν έχω, κι' όλο αργώ,
κ' η ώρα με σέρνει νοσταλγό,
από σούδες και χαντάκια,
σε μιαν άκρια στα Πευκάκια.

Τριγύρω μου, περνούν γοργές
και σμείγουν στις κατηφοριές
Αμαδρυάδες απ' τα σκοίνα
κι ομορφιές της οδός—Σίνα.

— Άργησες και χεροκροτεί,
η τάξη τον καθηγητή,
Αμαδρυάδα με κυλόττα
και με του καπνού τα χνώτα!

Αχ, κρίμα, τέτοιο φως παιδιά,
μες στης Αθήνας την καρδιά!
Τέτοια μέρα όσο σπιθίζει,
όλη η δόξα δεν αξίζει

όσο έν' αγκάθι αχτιδωτό
στη ρίζα στο Λυκαβηττό,
όσο η διπλή η περπατησιά
μες στα χαλίκια τα χρυσά...

από την Βασική Βιβλιοθήκη, τόμος 29ος
(εξ αναδημοσιεύσεως από την Νέα Εστία, τ.361, 1943)
Εκδόσεις: Αετός, 1954
- και από την παγκόσμιο ανθολογία ποιήσεως, τόμος Β'
Εκδόσεις: Γεωργίου Παπαδημητρίου, 1953
*
φωτ: Λαϊκή αγορά στην Οδό Σκουφά (δεκαετία του '30), από
το blog Λόλα, να ένα άλλο

203. Δημήτρης Πετσετίδης: Αθήνα - Εξάρχεια

Το καφενείο

Γύρω στα 1960, τα Εξάρχεια ήταν μια ήσυχη γειτονιά. Λίγες οι πολυκατοικίες, περισσότερα τα παλιά διώροφα με τις ξύλινες πόρτες και τα μαρμάρινα μπαλκόνια. Σε κάθε σπίτι σχεδόν, υπήρχε ένα μικρό ή μεγαλύτερο κομμάτι γης με λίγη πρασινάδα, έβλεπες καμιά πορτοκαλιά, κάποιο φοινικόδεντρο, και παντού στις αυλές, στις σκάλες, στα μπαλκόνια, άφθονα λουλούδια. Ανέβαινες στο λόφο του Στρέφη και χόρταινε το μάτι σου κεραμίδι. Όταν εκείνον τον καιρό πέρασε για πρώτη φορά το αστικό λεωφορείο του «Γκύζη» από την Ζωοδόχου Πηγής, έφερε την ίδια αναστάτωση που βλέπουμε στα γουέστερν να φέρνουν τα τραίνα στις πόλεις των αποίκων της άγριας Δύσης. Οι κάτοικοι που είμαστε συνηθισμένοι να περπατάμε στο κατάστρωμα του δρόμου αναστατωθήκαμε από την αλλαγή. Τα καφενεία και τα εστιατόρια που συνήθιζαν να βγάζουν τις καρέκλες τους στα εξόχως στενά πεζοδρόμια εξαναγκάστηκαν να περιοριστούν στους μικρούς εσωτερικούς τους χώρους.

Οι κατοικίες που τα θερινά βράδια ησύχαζαν —πολλοί κοιμόνταν στα μπαλκόνια και τις ταράτσες—, αναστατώθηκαν με την εισβολή των λεωφορείων που, παλιά, ακούγονταν σαν μακρινός θόρυβος από την οδό Χαριλάου Τρικούπη. Τότε, ανακαλύψαμε πολλοί πόσο κοντά ήταν οι δυο δρόμοι, Ζωοδόχου Πηγής και Χαριλάου Τρικούπη.

Το καφενείο του Παπαζώτου βρισκόταν σε μια γωνιά με είσοδο από Ζωοδόχου Πηγής στο ισόγειο ενός παλιού στενόμακρου σπιτιού με κεραμίδια. Είχε δυο συνεχόμενες αίθουσες, στενόμακρες κι αυτές, στη μια παίζανε τάβλι και χαρτιά, πρέφα, και μπιζίκι, στην άλλη ήταν το μπιλιάρδο, δυο ποδοσφαιράκια και τα φλιπεράκια. Εκεί μέσα, επαρχιώτες φοιτητές και αυτόχθονες της γειτονιάς ξεδίναμε παίζοντας και λύνοντας τις ποδοσφαιρικές διαφορές μας. Είναι παράξενο πόσο λίγο μιλούσαμε για γυναίκες στο καφενείο. Λες να φοβόμαστε μήπως μας ακούσει η κόρη του Παπαζώτου, το ωραίο Καιτάκι, που βρισκόταν ανάμεσα μας;

... ... ...

από Το Δέντρο, τχ. 52
Απρίλιος 1990
*
Φωτ: chefkang.blogspot.gr

202. Τάκης Αναστόπουλος: Αθήνα - Κεραμεικός

Κεραμεικός

Μπροστά ένας τοίχος
Πλάι τα αρχαιοφόρα πρανή
Και πίσω τα βατράχια
Αδιέξοδο
Γύρω γύρω οι φωνές σύγχρονες
Μέχρις απελπισίας, επικυρώνουν
Το τέλος της Ιεράς Οδού.

από το Ποιητικό Ημερολόγιο 2000
Επιμέλεια - Ανθολόγηση: Γιάννης Κορίδης
Εκδόσεις: Ιωλκός
*
φωτ: Τμήμα του Ηριδανού εντός του Κεραμεικού, από την Αρχαιολογία της Πόλης των ΑΘηνών

201. Ντίνος Σιώτης: Αθήνα

Αθήνα 2002

Μεταξύ σφύρας και άκμονος
κολυμπά η πραγματικότητα,
την περιεργάζονται οι επαρχιώτες

με γεύση τυρόπιτας στο στόμα,
ο κουρασμένος ύπνος ξαγρυπνά
στις κούρσες από Θησείο έως Αιόλου,

συν Αθηνά και χείρα τείνε προς
τα ωραία μάτια της προσφυγιάς,
που λυπημένη στέκει στα περίπτερα

εσωτερικεύοντας τον πόνο,
οι περαστικοί χάνονται στις φυτείες
συρροής γενικού κινδύνου,

[τα κινητά γαμούν και δέρνουν,
οι λύκοι λύνουν και δένουν,
οι άστεγοι σκύβουν και μένουν]

ανασυντίθενται οι χαμένες λάμψεις,
το φεγγάρι του Λυκαβηττού
ελπίζει από ψηλά: μη μου άπτου

Βοστώνη, 16 Ιανουαρίου 2002

από το βιβλίο του Ντίνου Σιώτη Δεν γνωρίζω δεν απαντώ
Εκδόσεις: Κέδρος, 2004
*
φωτ: του Anthony Ayiomamitis, από flickr.com